بستر ارتباطی

بستر ارتباطی محیطی است که امکان ارتباط بین دستگاه های مختلف شبکه را ایجاد می­کند.

این بستر در دو نوع وجود دارد:

1. بستر ارتباطی هدایت شونده (Guided)
2. بستر ارتباطی هدایت نشونده یا بی سیم (Unguided)

در این مقاله به بررسی محیط ارتباطی هدایت شونده می­پردازیم.

بستر ارتباطی هدایت شونده(Guided)

در این نوع از بستر ارتباطی از کابل­های مختلف برای ایجاد ارتباط استفاده می­شود.

چندین نوع بستر ارتباطی هدایت شونده وجود دارد:

۱- کابل کواکسیال(Coaxial Cable):

کابل کواکسیال در دو نوع متفاوت Thinnet و Thicknet وجود دارد.

کابل کواکسیال Thinnet (نازک) دارای قطر ۶٫۴ میلی متر است. این نوع از کابل سیگنال را در مسافت ۱۸۵ متر بدون تضعیف آن منتقل می­کند.  این کابل از خانواده RG-58 بوده و دارای مقاومت ۵۰ اهم است.

کابل Thicknet (ضخیم) دارای قطر ۱٫۲۶ میلیمتر است. هسته مسی این نوع کابل ضخیم تر از نوع نازک است. این نوع از کابل کواکسیال قادر است سیگنال را در مسافت ۵۰۰ متر بدون تضعیف انتقال دهد.

به صورت کلی، کار با کابل Thicknet پیچیده تر است.

کابل­های Thinnet  انعطاف بیشتری داشته، ارزان تر بوده و نصب آن­ها ساده تر می باشد.

کابل های Thicknet به راحتی خم نشده و در نتیجه نصب و راه اندازی آن ها دشوارتر است. اما در عوض قادر به حمل اطلاعات بیشتری می باشند.

 

قسمت های داخلی یک کابل کواکسیال در شکل زیر نشان داده شده است.

در مرکز کابل یک هسته مسی قرار دارد که وظیفه ارسال اطلاعات را بر عهده دارد. لایه های بعدی که روی هسته قرار می­گیرند وظیفه محافظت از آن را بر عهده دارند.

 

۲- زوج سیم­های به هم تابیده(twisted pair):

این نوع از سیم­ها به چند دسته مختلف تقسیم بندی می­شوند:

• UTP- Unshielded Twisted Pair:

در این نوع کابل، سیم­ها دو به دو به هم تابیده شده ­اند و هیچ گونه محافظی ندارند.

• STP – Shielded Twisted Pair:

در این نوع کابل، سیم­ها دو به دو به هم تابیده شده­ اند و نوعی توری محافظ در اطراف آن ها قرار دارد.

• FTP -Foil screened Twisted Pair:

در این نوع از کابل زوج های به هم تابیده توسط فویل محافظت شده­اند.

• SF/UTP- Shielded and Foiled with Unshielded Twisted Pair:

در این کابل علاوه بر یک لایه محافظ فویل، یک لایه توری بر روی آن قرار گرفته است.

• SFTP- Screened Fully shielded Twisted Pair:

در این نوع از کابل یک فویل آلومینیومی به دور هر یک از زوج سیم­ها قرار داده شده است. سپس یک محافظ توری بر روی آن­ها قرار گرفته است.

• U/FTP-Unshielded with Foiled Twisted Pair:

در این نوع از کابل فقط به دور هر زوج سیم یک لایه آلومینیومی پیچیده شده است.

• F/FTP-Foiled with Foiled Twisted Pairs:

در این نوع کابل هم به دور زو ج سیم ها و هم به دور کابل اصلی یک لایه فویل آلومینیومی پیچیده شده است.

• SF/FTP-SHIELDED AND FOILED WITH FOILED TWISTED PAIRS:

در این نوع کابل هر یک از زوج سیم­ها توسط یک لایه آلومینیومی محفاظت شده اند. سپس  همگی در داخل یک لایه آلومینیومی قرار دارند. در آخر یک لایه محافظ توری به دور آن­ها تابیده شده است.

نحوه دسته بندی و رنگ بندی زوج سیم­های به هم تابیده:

در اوایل دسته بندی این کابل­ها بر اساسlevel  انجام می­شد. اما از level سوم به بعد دسته بندی­ها بر اساس category) CAT) انجام می­شود.

تابیدگی سیم­ها در این کابل ها به این دلیل است که نویز ایجاد شده توسط میدان مغناطیسی سیم­ها به نحوی حذف گردد.

سوکت مورد استفاده برای اتصال کابل های شبکه RJ-45 نام دارد.

نکته حائز اهمیت این است که به دلیل بیشتر بودن ضخامت سیم­های CAT 6 به نسبت CAT5 در سوکت استفاده شده برای CAT 5 سیم ها در یک راستا قرار می­گیرند. حال آنکه سیم­های CAT6 در سوکت یک در میان بالا و پایین خواهند بود.

نحوه رنگ بندی در سوکت­های شبکه بسیار مهم است. اگر طبق استاندار خاصی نباشد ارتباط برقرار نخواهد شد.

همزمان با گسترش CAT5 استاندارد T-568A معرفی شد که در شکل زیر ترتیب رنگ­های آن نشان داده شده است.

سپس با افزایش چشم گیر CAT 6  استاندارد T-568B جایگزین استاندارد قبلی شد. این استاندارد در هر دو کابل CAT 5 و CAT 6 قابل استفاده است.

در شکل زیر نحوه ترتیب رنگ­ها نشان داده شده است.

۳- فیبر نوری:

فیبر نوری(Optical Fiber) یکی از محیط هاي انتقال داده و اطلاعات با سرعت بالا است. این محیط از پالس هاي نور براي انتقال داده ها از طریق تارهاي سیلیکونی با قطر بسیار کم  بهره می گیرد.

این نوع از کابل دارای پهنای باند بالا بوده و به دلیل اینکه نویز بر روی نور تاثیر کمی دارد، نویز پذیری این نوع از کابل بسیار پایین است.

فیبر نوری توانایی ارسال داده در مسیرهای طولانی را دارد.  هم چنین این نوع از کابل به دلیل تجهیزات انحصاری دارای امنیت بالایی است.

از معایب این نوع از کابل می­توان به در دسترس نبودن آن برای عموم به صورت عمده و هزینه بالای آن اشاره کرد. هم چنین این فیبر به گرد و خاک حساس است.

در شکل زیر اجزای داخلی یک فیبر نوری نشان داده شده است.

فیبر نوری در نوع Multi mode و Single mode وجود دارد.

• فیبر نوری Single mode

این نوع از فیبرها، هسته هاي کوچکی دارند و در آن­ها پالس نوری در یک زاویه مستقیم تابیده می­شود. (مانند سیم تلفن)

• فیبر نوری Multi mode

این نوع از فیبرها هسته هاي بزرگتري دارند و امکان ارسال چندین پالس نوری در زوایای مختلف وجود دارد. (مانند شبکه های کامپیوتری)

نحوه اتصال کابل های متفاوت به یکدیگر:

اگر احتیاج باشد تا محیط­های ارتباطی که متفاوت از یکدیگر هستند به هم متصل کنیم باید از یک رابط استفاده کنیم.

برای مثال اگر بخواهیم یک دوربین مدار بسته که دارای فیش BNC است را با یک کابل شبکه به یک دستگاه ضبط کننده DVR متصل کنیم به یک مبدل محیط (Media Converter) احتیاج خواهیم داشت.

در مقاله بعدی در مورد محیط های ارتباطی بی سیم بحث خواهیم کرد.